مقبره ابن حمادمقبره ابن حماد، در شهر حله عراق و نزدیک آرامگاه جمال‌الدین علی بن عبدالعزیز موصلی، مشهور به خلیعی، قرار دارد. تاریخ‌نویسان در شخصیت صاحب مقبره تردید دارند؛ برخی این زیارتگاه را به ابن‌حماد واسطی، از علمای قرن هفتم هجری، منسوب کرده و عده‌ای نیز این زیارتگاه را به ابن‌حماد حلی، شاعر شیعه مذهب، منسوب نموده‌اند. ۱ - موقعیت مرقداین زیارتگاه، در محله «جامعین» شهر حله، نزدیک زیارتگاه خلیعی موصلی، قرار دارد. ۲ - تردید در هویت صاحب مقبرهگروهی از ادبیان و عالمان شیعه، به ابن حماد مشهور هستند که از آن جمله، می‌توان به ابوالحسن علی بن حماد بَصری (متوفای ۴٠٠ه. ق)، شاعر اهل بصره و معاصر شیخ صدوق و سیدمرتضی [۳]
ابوالقاسم رفیعی و دیگران، دایرة المعارف تشیع، ج١، ص٣١۵.
و ابن حماد واسطی از علمای قرن هفتم و ابوالحسن محمد بن حماد، از شاعران سده نهم هجری، اشاره کرد.۲.۱ - ابن‌حماد واسطیبرخی این زیارتگاه را به ابن‌حماد واسطی، از علمای قرن هفتم هجری، منسوب داشته‌اند. نام و نسب وی را کمال‌الدین ابوالحسن علی بن حسین بن حماد لیثی واسطی گفته‌اند. او از مشایخ ابن معیه بود و شمس‌الدین جعفر بن محمد بن جعفر بن هبةالله بن نما، از وی روایت کرده است و خود، از سیدغیاث‌الدین عبدالکریم ابن طاووس، اجازه روایی داشت. ۲.۲ - ابن‌حماد حلیاما برخی دیگر، این زیارتگاه را به ابن‌حماد حلی، شاعر شیعه مذهب، منسوب نموده‌اند. او اشعار زیادی در مدح و منقبت و رثای اهل‌بیت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) داشته و در رقابت با خِلَعی (خلیعی) شاعر و بر وزن و اسلوب قصائد وی، اشعاری سروده است. این رقابت، به قضاوت‌خواهی مقابل ضریح امیرمؤمنان (علیه‌السّلام) کشیده شد و شعر خلعی که ابداع و ظرایف بیشتری داشت، برگزیده شد. ۳ - پانویس
۴ - منبعزیارتگاههای عراق، محمدمهدی فقیه بحرالعلوم، مقاله «مقبره ابن حماد»، ج۲، ص۵۹. |